XML Programlama

XML (Extensible Markup Language), veri depolama ve taşınmasını kolaylaştıran, hem insan hem de makine tarafından okunabilir bir işaretleme dilidir. Aşağıda XML’in temel kavramlarını ve ek bilgileri bulabilirsiniz:

Prolog ve Temel Kurallar

<?xml version="1.0" encoding="utf-8"?>
<root>
    … içerik …
</root>

Prolog (<?xml …?>):
- version: XML sürümü (çoğunlukla "1.0").
- encoding: Karakter kodlaması (örn. "UTF-8", "ISO-8859-1").
Tek bir root (kök) eleman zorunludur; tüm diğer etiketler bu kökün içinde tanımlanır.
Etiket adları rakamla veya xml ile başlayamaz; büyük/küçük harf duyarlıdır.

Etiketler ve İçerik

<parent>
    <child>Metin içeriği</child>
    <emptyTag/>           <!-- Kendini kapatan boş etiket -->
</parent>

Açılış/kapama: <tag> … </tag>
Boş eleman: <tag/>
İçerik: Metin, başka etiketler veya her ikisi birden olabilir.
Sır: XML’de iç içe etiketler, doğru açılış/kapama sırasıyla tanımlanmalıdır.

Öğelerin (Elements) Adlandırma Stilleri

Stil	Örnek
Lower case	firstname
Upper case	FIRSTNAME
Underscore	first_name
PascalCase	FirstName
camelCase	firstName

Öznitelikler (Attributes)

<person id="123" role="admin">Ali</person>

Etiket içinde ad="değer" biçiminde tanımlanır.
Aynı öğe içinde birden fazla öznitelik kullanılabilir.
Öznitelik değerleri her zaman tırnak ("…" veya '…') içinde olmalıdır.

Özel Karakterler ve Escaping

Bazı karakterler doğrudan yazılamaz, yerlerine entity referansları kullanılır:

Entity	Karakter	Açıklama
`<`	`<`	küçüktür
`>`	`>`	büyüktür
`&`	`&`	ampersand
`"`	`"`	çift tırnak
`'`	`'`	tek tırnak

<note>Use &lt;tag&gt; to define elements &amp; entities.</note>

Yorumlar ve CDATA

Yorum Satırı 
CDATA bölgesi: Özel karakterlerin kaçış gerektirmeden yer aldığı ham metin.
```
<script><![CDATA[
    if (a < b && b > c) { /* kod */ }
]]></script>
```

Beyaz Alan (Whitespace) ve Biçimlendirme

XML boşlukları korur; <a> </a> içinde iki boşluk gerçek içerik olur.
Dosyayı küçültmek için tüm satır sonu ve gereksiz boşlukları kaldırabilirsiniz (“minify”).

Namespace (Ad Alanı)

İsim çakışmalarını engellemek için kullanılır. Kök öğede tanımlanır:

<root xmlns:h="http://www.w3.org/TR/html4"
      xmlns:f="https://www.w3schools.com/furniture">
  <h:table>
    <h:tr><h:td>Apples</h:td></h:tr>
  </h:table>
  <f:table>
    <f:name>African Coffee Table</f:name>
  </f:table>
</root>

xmlns:prefix="URI": prefix: ile başlayan öğeler bu URI kapsamında tanımlanır.
URI gerçek bir web adresi olmak zorunda değil; tanımlama amacıdır.

Şema ve DTD (Doctype)

XML belgelerinin yapısını tanımlayan mekanizmalardır:

DTD (Document Type Definition):

<!DOCTYPE note [
  <!ELEMENT note (to,from,heading,body)>
  <!ELEMENT to (#PCDATA)>
  …
]>

XSD (XML Schema Definition):

<xs:schema xmlns:xs="http://www.w3.org/2001/XMLSchema">
  <xs:element name="note">
    <xs:complexType>
      <xs:sequence>
        <xs:element name="to" type="xs:string"/>
        …
      </xs:sequence>
    </xs:complexType>
  </xs:element>
</xs:schema>

İpuçları ve En İyi Uygulamalar

Tek bir root öğe kullanın.
Gereksiz derin iç içe geçişlerden kaçının; okunabilirliği bozar.
Boyutsal verileri (tarih, saat) parçalara ayırmak yerine kısa string formatı tercih edin.
Belgeleri minify ederek küçültün, aktarımı hızlandırın.
Karmaşık veri yapıları için JSON veya YAML değerlendirilebilir.